ပုဂၢိဳလ္၊ ႏိုင္ငံတို႕ ေဒ၀ါလီခံျခင္း

ပုဂၢိဳလ္၊ ႏိုင္ငံတို႕ ေဒ၀ါလီခံျခင္း (Insolvency... Bankruptcy)
Written by ဦ း ၾက ည္ ျမ င့္ (လသာ)


လူတို့ အေႂကြးမဆပ္ႏိုင္လ်င္ ပိုင္ဆိုင္ပစၥည္းအားလံုး သိမ္း၊ အေႂကြးႏႇင့္မေလာက္ပါက ေနာင္ ဘယ္ေသာအခါမႇာ ေငြတစ္ျပားပင္ လက္ထဲကိုင္ခြင့္မရႇိေစရဟု ေႂကြး မေက်သူ insolvent ..bankrupt (အရပ္-ေဒ၀ါလီ)အျဖစ္ ေၾကညာခံ ရသည္။ တိုင္းျပည္တစ္ခုေဒ၀ါလီခံ ၿပီဟုဆိုလ်င္ကား မည္သို့ရႇိမည္ နည္း။



အေျဖမႇာ တိုင္းျပည္တစ္ခု ေဒ ၀ါလီခံစရာမရႇိ။ ေႂကြးအရပ္ရပ္ မဆပ္ႏိုင္ေတာ့ပါဟု ေၾကညာျခင္း default မျပဳမီႏႇင့္ျပဳလိုက္သည္တြင္ ၿမီရႇင္ တစ္ႏိုင္ငံခ်င္း၊ တစ္အုပ္စုခ်င္း၊ IMF အဖြဲ႕၀င္ျဖစ္လ်င္ ယင္းကို နာခံ ပါမည္ဟူေသာ ၾကား၀င္ျဖန္ေျဖမႈ binding or abitration (သို့) ၾကားခံ third person ႏိုင္ငံမ်ားျဖင့္နာခံစရာ လို၊ မလိုျဖန္ေျဖမႈမ်ားရိႇသည္။

သည္ဘက္ေခတ္တြင္ အာဂ်င္ တီးနားႏႇင့္ ႐ုရႇားတို့ ၁၉၉၈-၉၉ ခန့္ က ေၾကညာဖူးသည္။ ကြၽန္ေတာ္တို့ ဆီမႇ ပုဂၢလိကမ်ားၾကား ျပင္ပေငြ ေၾကးေစ်းကြက္တြင္ပင္ ဤသို့ျပန္ ေျဖျခင္း၊ေငြေကာက္ျခင္း Actoring အေလ့မ်ားရႇိေနရာ ဆန္းေသာစီးပြား ေရး အျပဳအမူကား မဟုတ္ပါ။


လုပ္ရင္း႐ံႈးတာလား-ညစ္တာလား

ယေန့ေပၚေနေသာေမးခြန္းမႇာ အေမရိကန္ေဒ၀ါလီခံမႇာလားဟူ၍ ျဖစ္သည္။ ေဒ၀ါလီခံျခင္းသည္ ေဒ ၀ါလီခံၿပီးသည္ႏႇင့္ မၿပီးေပ။ ပုဂၢိဳလ္ အဖို့ ေထာင္က်ၿပီး လြတ္လာသည္ ႏႇင့္ မၿပီးရေပ။ ကုမၸဏီဥပေဒတြင္ ဒါ႐ိုက္တာ ေရြးခ်ယ္ခံခြင့္မရႇိဟုပါ တတ္သည္။ လက္ထဲတြင္ေငြတစ္ ျပားမႇမကိုင္ရဟူေသာ ေရႇးကဥပေဒ ကို ျပင္ဆင္ေပးထားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ေပးရန္တာ၀န္ကန့္သတ္ ျခင္းအပိုဒ္မေပၚမီက ပိုဆိုးသလို၊ ထို့အရင္ ပေဒသရာဇ္ေခတ္တြင္ မယား၊ သား၊ သမီးပါ ထည့္ဆပ္ရ သည္။

ႏႇစ္ရႇည္ေထာင္က်႐ံုသာ ရႇိ ေသာ ၁၉၂၉-၃၈ ကမၻာ့စီးပြားပ်က္ ကပ္ႀကီးအတြင္းကပင္ ေႂကြးေၾက ေအာင္ မဆပ္ႏိုင္သူတို့မိုးေမ်ာ္တိုက္ ေပၚမႇ ခုန္ခ်မႈမ်ားရႇိခဲ့သည္။ ယခု ေတာ့ အခန္း (၁၁) Chapter eleven ဟူေသာ ဥပေဒအပိုဒ္အားျဖင့္အစိုးရ က ယာယီ၀င္ေရာက္ ကြပ္ကဲေရး အဖြဲ႕ ဖြဲ႕ေပးျခင္း၊ ေငြေၾကးထပ္ေခ်း ျခင္းတို့ျဖင့္ ျပန္လည္နာလန္ထူခြင့္ရ ၾကသည္။ မႇန္မႇန္ကန္ကန္လုပ္ရင္း ကအေျခအေနဆိုးထဲက်ေရာက္ျခင္း အတြက္ သင့္ေတာ္မႇန္ကန္သည္။

၂၀၀၈ ေငြေၾကးေစ်းကြက္ပ်က္ စဥ္က ကုမၸဏီႀကီးမ်ား ဤနည္းျဖင့္ ျပန္လည္ရႇင္သန္ လာၾကသည္။ အလုပ္အကိုင္မ်ား၊ အခြန္မ်ား ျပန္ လည္ေပးႏိုင္လာၾကသည္။ ကမၻာ ႀကီးႏႇင့္ လူသားမ်ား ပိုမိုယဥ္ေက်း လာၾကသလို အရင္းရႇင္တို့က သူတို့ သက္သာေအာင္ ဥပေဒမ်ားျပ႒ာန္း လာႏိုင္ခဲ့ၾကသည္ဟုဆိုလ်င္လည္း ေျပာစရာမရႇိပါ။

ဤတြင္ မႇန္မႇန္ကန္ကန္လုပ္ သူႏႇင့္ကိုယ္က်ဳိးစီးပြားရႇာသူ၊ ေဒ၀ါ လီခံျခင္းႏႇင့္ ရာဇ၀တ္မႈက်ဴးလြန္ ျခင္းကိုကား ခြဲျခားရသည္။ တစ္ ေလာက ဘာေနမက္ေဒါ့ဖ္၊ ဂ်က္ဖ ေရစေကးလင္း၊ ကြန္းရပ္ဘလက္တို့ ႏႇင့္ ၂၀၀၀ ၀န္းက်င္က GM ဥကၠ႒ ႀကီး ဂ်က္၀ဲလ္ခ်္၊Revlon မႇ ရြန္ပါ ရာလ္မန္စသူတို့မႇာ ေငြေၾကးအလြဲ သံုးစားသူမ်ားျဖစ္သည္။ စာရင္းေပၚ သမ် ဆပ္ရန္လိုၿပီး စာရင္းေပၚသမ် တရား႐ံုးကသိမ္းယူမည္ျဖစ္သည္။ မေလာက္လ်င္ လူမဲြစာရင္းသြင္းခံရ မည္ျဖစ္ေသာ္လည္း လက္ေတြ႕၌ တိုင္ၾကားျခင္း၊ လူဆိုးထိန္း (serve-llanceဆားပုလင္း)က လိုက္ျခင္း ကား ၁၉ ရာစုတြင္က်န္ခဲ့ပါၿပီ။

ႏိုင္ငံႀကီးမ်ား၏ ေဒ၀ါလီခံရမည္႕အေနအထား

အေမရိကန္သည္ ကမၻာ့အႀကီး ဆံုးစီးပြားေရးႏိုင္ငံႀကီးျဖစ္သည္။ သူ က ကမၻာကိုဦးေဆာင္ေနသည္။ သူ႕ ကိုမေျပာႏႇင့္ ဂ်ပန္၊ ၿဗိတိန္ေလာက္ ကိုပင္ေႂကြးဘယ္ေလာက္ရႇိရႇိ ေဒ၀ါ လီခံရေတာ့မယ္ဟုသြားေျပာရဲစရာမ ရႇိေသး။

သို့ေသာ္ သူတို့တကယ္ပင္ ေဒ၀ါလီခံရေတာ့မည့္အေနအထား ကားေရာက္ေနပါသည္။ ယင္းကို ေဒ၀ါလီဆိုက္မည့္အႁမႊာအေနအထား အတငည ်ငအကေအငသည် ဟုေခၚသည္။ ေငြ ေခ်းသူမ်ားကဆက္ေခ်းေရးႏႇင့္ သူ တို့က ေက်နပ္ေလာက္ေအာင္ ျပန္ ဆပ္ႏိုင္ေရးတို့ျဖစ္သည္။ ယခုေငြ ေခ်းသူတို့က ဆက္မေခ်းခ်င္၊ သူတို့ ကလည္းေကာင္းစြာျပန္မဆပ္ႏိုင္ဘဲ အေႂကြးသာတိုးပြားလ်က္ရႇိေနသည္။

ယခုအခါ ေဒၚလာကို အေမရိ ကန္တို့ ကိုယ္တိုင္အပါအ၀င္ အယံု အၾကည္ ေလ်ာ့လာသည္။ ယန္း၊ ယူ႐ို၊ ေရႊ၊ ေရနံတို့ႏႇင့္အျမန္လဲပစ္ေန ၾကသည္။ ေငြေၾကးေစ်းကြက္တြင္ ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံသူတို့က အေမရိကန္ ကုမၸဏီစေတာ့ ဘြန္းႏႇင့္ အစိုးရဘြန္း မ်ားကို ေရာင္းထုတ္ပစ္စရာရႇိလာ သည္။

ယင္းကို လူတို့ေျပာေနၾက သည္မႇာပင္ ဆယ္စုႏႇစ္တစ္ခုေက်ာ္ လာခဲ့ၿပီ။ အေမရိကန္၏ႏိုင္ငံေရး တည္ၿငိမ္မႈ၊ သတင္းပြင့္လင္းမႈ၊ ဥစၥာဓနႀကီးမႈ၊ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈ ႏႈန္းနည္းမႈတို့ေၾကာင့္ျဖည္းျဖည္းခ်င္း စနစ္တက် သမိနမူပ ေငြေၾကးတန္ဖိုး က်ဆင္းကိုေတြ႕ေနရျခင္းျဖစ္သည္။

ဂ်ပန္မူ၀ါဒေဒ၀ါလီခံရစရာမရႇိ

ဂ်ပန္၏ ၂၀၀၉ ဘတ္ဂ်က္လို ေငြသည္ တိုင္းျပည္ထုတ္ကုန္ဂ်ီဒီပီ ၏ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းရႇိၿပီး ယခင္ဆယ္စု ႏႇစ္ေက်ာ္က လိုေငြမ်ားႏႇင့္ေပါင္း လ်င္ ဂ်ီဒီပီ၏ ႏႇစ္ဆရႇိေနသည္။ ထိုသို့ဆိုလ်င္ ဘတ္ဂ်က္လိုေငြႏႇစ္ ၂၀ မ်ၾကာခဲ့ၿပီး စီးပြားေရးတိုးႏႈန္း ဤအတြင္းေႏႇးေကြးေၾကာင္းျပလ်က္ ၂၀၁၉ ဆိုလ်င္ တိုင္းျပည္ေႂကြးၿမီ မႇာ ဂ်ီဒီပီ၏ ၃၀၀ ရာခိုင္ႏႈန္းရႇိမည့္ သေဘာျဖစ္သည္။

သို့ေသာ္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသားမိသား စုမ်ား၊ ဘဏ္မ်ား၊ အာမခံလုပ္ငန္း မ်ား၊ စေတာ့ ေရးသားေရာင္း၀ယ္ ေသာ ေငြေၾကးလုပ္ငန္းမ်ားဟူသည့္ ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံသူမ်ားက တိုင္းျပည္ ေႂကြးၿမီ၏ ၉၄ ရာခိုင္ႏႈန္းကို လက္ခံ ေပးေလ်ာ္သိမ္းဆည္းေပးခဲ့သည္။ absorbing ဟုေခၚသည္။ ဤသို့ျဖင့္ ဂ်ပန္အစိုးရေခ်း ေငြစာခ်ဳပ္ JGB အတိုးႏႈန္းမ်ား ၁၉၉၀ က ၇ ဒသမ ၁ ရာခိုင္ႏႈန္းမႇ ယခု ၁ ဒသမ ၄ သာက်န္ရႇိေစေတာ့ သည္။

ဂ်ပန္တြင္ ပုဂၢလိကစုေဆာင္းမႈ ႀကီးသည္။ ကုန္ေစ်းႏႈန္းအနည္း ငယ္နိမ့္က်၊ နိမ့္ဆင္းမႈ deflation ရႇိေနသည္။ ယင္းႏႇစ္ခုကအတိုးႏႈန္း နည္းနည္းရလည္း ဲြႀ တို့ကို၀ယ္ သိမ္းေပးႏိုင္ေစသည္။

တစ္ကမၻာလံုးတြင္ ေငြေၾကး ေဖာင္းပြမႈစီးပြားေရးေကာင္းမည္ဟူ ေသာ inflation/stimulation led growth ကို က်င့္သံုးခ်ိန္တြင္ ဂ်ပန္ က ေျပာင္းျပန္က်င့္သံုးထားသည္။ အေမရိကန္တြင္ ဤသို့ယံု ၾကည္ႏိုင္ေသာ အေျခအေနမရႇိ (သို့) ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈ ဦးေဆာင္စီးပြား ေရးတုိးတက္မႈစနစ္မရႇိဘဲ ျဖစ္ေနပါ သည္။

ဂ်ပန္မႇတစ္ပါး အေမရိကန္ႏႇင့္ က်န္ကမၻာ့ႏိုင္ငံအမ်ားစုတြင္ ဤျပ ႆနာရႇိေနသည္။ အေႂကြးသည္အ ေနျမင့္ဆံုးထက္ ထပ္မံျမင့္တက္လာ ေနသည့္ အေမရိကန္တြင္ အိုဘား မားအစိုးရက ေႂကြးႏႇင့္ဂ်ီဒီပီအခ်ဳိးကို ၂၀၀၈ တြင္ ၄၁ ရာခိုင္ႏႈန္းမႇ ၂၀၀၉ တြင္ ၈၂ ရာခိုင္ႏႈန္းသို့ ေရာက္ေစ လ်က္ရႇိေၾကာင္းကြန္ဂရက္ကေထာက္ ျပထားသည္။ ယင္းေႂကြးအတြက္ ႏႇစ္စဥ္အတိုးသည္ လာမည့္ႏႇစ္ အတြင္း ၁၇၀ ဘီလ်ံေဒၚလာမႇ ၇၉၉ ဘီလ်ံေဒၚလာသို့ တိုးသြားစရာရႇိ သည္။

ဘတ္ဂ်က္ေႂကြးသည္ အခြန္ရ ေငြႏႇင့္အစိုးရအသံုးစရိတ္ျခားနားခ်က္ လိုေငြျဖစ္သည္။ယင္းကိုေပ်ာက္ေအာင္ အခြန္ တိုးၿပီး အသံုးစရိတ္ ေလ်ာ့ခ်မည္ဆို လ်င္ စီးပြားေရးတိုး ႏႈန္းေလ်ာ့က်ဦး မည္။ လူႀကိဳက္နည္းၾကမည္။ အခြန္ ရေငြ ေလ်ာ့မည္။ ဘတ္ဂ်က္လိုေငြ ဆက္ရႇိေနဦးမည္။

ဂ်ပန္အတြက္ လက္ရႇိေရာင္း ခြန္ sales tax တြင္ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းမႇ ၁၂ ရာခိုင္ႏႈန္းသို့ တိုးရန္ႏႇင့္အစိုးရ အသံုးစရိတ္ကိုလည္း ေလ်ာ့ခ်ႏိုင္ ေသာအေျခအေနက ရႇိေနသည္။ က်န္ႏိုင္ငံမ်ားအဖို့ကား ထို အေျခအေနမ်ား သံုးစြဲေပးမႈကုန္ဆံုး သည့္အဆင့္ေရာက္ေနၾကၿပီ။ ဆပ္ ရန္ေႂကြးအားလံုး (သို့) တစ္စိတ္ တစ္ေဒသကိုမဆပ္ႏိုင္ေတာ့ေၾကာင္း ေၾကညာျခင္းက ေနာက္ဆက္တြဲ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ ေႂကြးပမာဏႏႇင့္ အတိုးပမာဏကို ဘယ္ေလာက္မႇ မက်န္ေအာင္ ေလ်ာ့ခ်ႏိုင္မည္ျဖစ္၍ မ်ားစြာအခြင့္သာေနသည္။

ေဒ၀ါလီခံ႐ံုႏႇင္႕ မၿပီးျခင္း

ေစာေစာကေျပာသလို ေဒ၀ါ လီခံျခင္းသည္ ေဒ၀ါလီခံၿပီး႐ံုႏႇင့္ မၿပီးေသာ ျပႆနာရႇိျခင္းေၾကာင့္ သာ ပုဂၢိဳလ္၊ ႏိုင္ငံတို့ကို လြယ္လြယ္ ႏႇင့္ ေႂကြးမဆပ္ႏိုင္ေတာ့ပါဟူ၍ သိကၡာအက်ခံေၾကညာျခင္းမျပဳေစ ဘဲရႇိေနပါသည္။
ထိုသို့မဟုတ္လ်င္ သိကၡာဆို တာဘာလဲ။ ေငြနဲ့လဲလိုက္ မည္ဟူ ေသာ အေပါစားျပက္လံုးသည္ တကယ့္မက္လံုးtrue incentiveျဖစ္ လာစရာရႇိသည္။
ေႂကြးမေက်ေသာ ပုဂၢိဳလ္ကို မယံုၾကည္၊ မဆက္ဆံျခင္းသည္ ေထာင္က်ခံၿပီးမႇ မိမိကိုယ္ကို အဆံုး စီရင္သြားေစေသာကိစၥရပ္မ်ားျဖစ္ေပၚ ေစပါသည္။ သူ႕ကိုသနားလ်င္ စား စရာေပးမည္။ သံုးစရာတစ္ခါ ႏႇစ္ခါ ေပးမည္။ အလုပ္တြင္ လက္တြဲမည္ မဟုတ္။ ေငြပါလာလ်င္ ဥပေဒက ေခၚယူေမးျမန္း ရႇာေဖြစစ္ေဆးၿပီး ျပန္သိမ္းခံရစရာရႇိသည္။
သားပိုက္ဆံပါ။ ညီမပိုက္ဆံပါ ဟု လုပ္ႏိုင္လ်င္ပင္ လက္ေဆာင္ခြန္ အလံုးအခဲခြန္ gift trarsfer tax စသည္တို့အရ ထက္၀က္မႇ ၉၀ ရာ ခိုင္ႏႈန္းအထိ ႏိုင္ငံအလိုက္ေဆာင္ ရမည္။
ေႂကြးမေက်ဘဲ အနည္းအမ်ား ေလ်ာ္ပစ္ရေသာႏိုင္ငံသည္ chapo-ter 11 ကဲ့သို့ ျပည္တြင္းျပည္ပမႇ အ ေထာက္အပံ့ဆက္မရသျဖင့္ စီးပြား ေရးအက်ႀကီး (သို့) ေငြေၾကးေဖာင္း ပြမႈႀကီး (သုိ့) ႏႇစ္ခုလံုးၾကားတြင္ ဆက္လက္နစ္မြန္းေနရျမဲျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံတစ္ခု ေႂကြးမဆပ္ႏိုင္ေတာ့ပါ ဟု ေၾကညာျခင္းသည္ ညစ္ျခင္း မဟုတ္ေပ။

တကယ္ မဆပ္ႏိုင္ ေသာ ေၾကာင့္ ေရႇ႕မ်က္ႏႇာေနာက္ထားၿပီး ေၾကညာရျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုသို့ မဟုတ္ဘဲ ေႂကြးညႇိႏိႈင္းမႈ debt concession အေပၚစီးရရန္ ခပ္ညစ္ညစ္ ပံုစံျဖင့္ ေၾကညာသည့္တိုင္ေအာင္ အတိုင္းအတာပမာဏ၊ ကာလတစ္ခု ခ်င္းကိုကား ၿမီရႇင္ထံ သေဘာတူရ သည္။
ေျပာရလ်င္ ေပးစရာေငြမရႇိ ဆို႐ံုႏႇင့္ မၿပီးဘဲေျပးစရာလည္း ေျမ မရႇိသည္ကို သိထားၿပီး ျပန္ကိုလႇည့္ လာရသည့္သေဘာမႇာ ဤကမၻာ က်ဥ္းက်ဥ္းကေလးတြင္ရႇိေနပါသည္။
နိဂံုးခ်ဳပ္အားျဖင့္ ကမၻာေပၚ တြင္ ေဒ၀ါလီခံေသာႏိုင္ငံဟူ၍မရႇိဟု ပင္ဆိုရပါမည္။

CRAYS မွာ ကူယူမွ်ေ၀ပါသည္။
...............